رباعیات از نظر افتادۀ سلمان ساوجی

سلمان ساوجی (متوفی 778 ق) از شاعران بزرگ سدۀ هشتم هجری است. دیوان او چندین نوبت به چاپ رسیده و آخرین آن‌­ها «کلیات سلمان ساوجی» است که دکتر عباسعلی وفایی تصحیح و منتشر کرده است (تهران، 1376، ویراست دوم: 1389). با وجود آنکه نسخه‌­های قدیمی و نسبتاً معتبری از دیوان اشعار سلمان ساوجی در کتابخانه­‌های ایران و خارج از ایران موجود است، کار تصحیح این دیوان هنوز بسامان نرسیده است. مقالۀ حاضر به درج 23 رباعی سلمان ساوجی اختصاص دارد که در تصحیح اخیر و چاپ­‌های پیشین مورد توجه قرار نگرفته است. منبع نقل این رباعیات، دو دستنویس متعلق به کتابخانۀ نور عثمانیه ترکیه (مورخ 844 ق) و کتابخانۀ دانشکدۀ الهیات دانشگاه تهران (مورخ 859 ق) است. نکتۀ قابل توجه آن است که دستنویس کتابخانۀ نور عثمانیه جزو منابع مورد استفادۀ دکتر وفایی بوده است. در کنار درج این 23 رباعی، بررسی تطبیقی میان ضبط رباعیات سلمان در نسخۀ چاپی و دستنویس‌­های مذکور صورت گرفته و موارد متعددی از بدخوانی­‌های نسخۀ چاپی یا ضبط‌­های برتر آن دو دستنویس ذکر شده است.